Verkeer, wegen en water

• Samen richting nul verkeersslachtoffers

In Nederland vallen elke dag twee doden in het verkeer. In Drenthe komt er gemiddeld elke veertien dagen iemand om in het verkeer. Jaarlijks raken honderden mensen ernstig gewond. Harde cijfers, maar het zijn niet alleen cijfers. Het zijn familieleden, vrienden of collega’s van ons die soms levenslang de gevolgen van een verkeersongeluk met zich meedragen. Uit cijfers van de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) blijkt dat de laatste jaren het aantal ernstige verkeersslachtoffers toeneemt, dat geldt ook voor Drenthe en ook voor onze gemeente Midden-Drenthe. Om dit tij te keren is de Mobiliteitsraad Drenthe (voorheen Verkeers- en Vervoersberaad Drenthe) de campagne ‘Samen richting Nul verkeersslachtoffers!’ gestart. De Mobiliteitsraad Drenthe is een overlegorgaan waar de wethouders van de Drentse gemeenten, de gedeputeerde van de provincie en de hoofdingenieur-directeur van Rijkswaterstaat Noord in vertegenwoordigd zijn.

• Duurzame mobiliteit

In Nederland hebben we afgesproken dat we de uitstoot van CO ₂ in 2030 willen beperken met 49% ten opzichte van de uitstoot in 1990. De EU-doelstellingen voor 2030 zijn een vermindering van de CO ₂ -uitstoot met ten minste 40%.
Om deze doelstellingen te halen moeten we ook op gemeentelijk niveau ons steentje bijdragen om zo onze mobiliteit ook in de toekomst mogelijk te maken. Op elk schaalniveau moeten we daarvoor het bestaande mobiliteitssysteem fundamenteel veranderen.

We zijn op weg naar een duurzame mobiliteit die veilig, comfortabel en minder belastend is voor het milieu. Hiervoor hebben we gezamenlijk met de andere Drentse gemeenten het Regionaal MobiliteitsPlan 1.0 (RMP 1.0) opgesteld. Dit RMP 1.0 is een startdocument die we doorontwikkelen tot een RMP 2.0 (of verder). Ook heeft de gemeenteraad op 27 oktober 2022 de Laadvisie gemeente Midden-Drenthe 2022-2026 vastgesteld.

Wij zetten stevig in op stimuleringsmaatregelen voor de fiets, elektrificering, het gebruik van duurzame brandstoffen en de aanleg van een duurzame infrastructuur. Een duurzaam bereikbaar Midden-Drenthe, Drenthe en Nederland, daar gaan we voor.
 

• Klimaatadaptatie

Het klimaat verandert. De afgelopen jaren waren de zomers droog en heet, terwijl de zware zomerse buien tot wateroverlast leiden. Deze effecten hebben invloed op onze leefomgeving, waardoor we ons zullen moeten aanpassen aan de veranderingen die nu al merkbaar zijn. Het aanpassen aan het klimaat (klimaatadaptatie) zal een steeds grotere rol hebben op onze leefomgeving.

Extreem weer heeft ook invloed op de onderhoudstoestand van de wegen. Door lange droogtes zakt het grondwater, waardoor de ondergrond onder de wegen ook verzakt. Dit betekent dat er meer en diepere schades zijn aan de wegconstructies en de fundering van de weg.

• Grootschalig onderhoud vijver Noordveen Beilen

De vijver Noordveen is aangelegd bij de ontwikkeling van de woonwijk rondom de straten Veldakker en Breekamp. Met het aanpakken van grootschalig onderhoud aan deze twee waterpartijen dragen wij bij aan een prettige leefomgeving. Door een natuurlijk proces vindt er slibvorming plaats op de bodem van de vijver. In 2022 zijn de voorbereidingen gestart voor het baggeren van dit slib en het vervangen van de beschoeiing. Deze onderhoudswerkzaamheden zullen uiteindelijk een positieve bijdrage leveren aan een betere biodiversiteit, een betere waterkwaliteit en een betere doorstroming van het oppervlaktewater. In 2023 zullen deze werkzaamheden worden gerealiseerd.

• Grootschalig onderhoud vijver Haven Beilen

Waterschap Drents Overijsselse Delta heeft in 2022 de onderhoudswerkzaamheden aan het Linthorst Homankanaal voorbereid en aanbesteed. Deze watergang zal tussen de spoorlijn bij Nagtegael en de A28 worden gebaggerd. De Haven in Beilen is in eigendom en beheer van de gemeente Midden-Drenthe. Met het waterschap wordt samengewerkt om het slib te baggeren, zowel in het kanaal als in de Haven. Eind 2022 is dit project gestart en wordt in 2023 afgerond. Dit groot onderhoud aan het kanaal en de Haven zal uiteindelijk een positieve bijdrage leveren aan een betere biodiversiteit (waterkwaliteit) en een betere doorstroming van het oppervlaktewater.

• Verkeersslachtoffers

Verkeer en de cijfers over verkeer zijn van veel factoren afhankelijk. In een jaar met veel gladheid en laagstaande zon kunnen er meer ongevallen zijn dan anders. Daarom is het van belang om dit soort cijfers over een langere periode te bekijken. In 1970 waren er in Nederland 3.500 verkeersdoden. In 1998 nog 1.149. Met veel maatregelen, op landelijk en lokaal niveau hebben we dit weten terug te dringen naar 587 in 2022. Over langere termijn is er dus een forse daling. Maar in 2022 zijn er wel meer ongevallen met dodelijke afloop gebeurd dan in de coronajaren 2020 en 2021.

De cijfers voor de gemeentelijke wegen zijn erg laag. Daarom kijken we ook naar provinciale en landelijke cijfers. Van de dodelijke slachtoffers is landelijk gezien één derde in de auto en één derde op de fiets. Hoewel we in de gemeente kleine aantallen hebben lijkt het dat wij deze trend ook volgen.

Vanuit www.waarstaatjegemeente.nl hebben we een aantal vergelijkingen gemaakt van onze gemeente ten opzichte van Nederland en Drenthe.

Wanneer we het aantal verkeersdoden in onze gemeente vergelijken met Nederland hebben we een groene kleur en zijn we een relatief verkeersveilige gemeente.

Ten opzichte van het landelijke beeld zitten wij iets hoger qua verkeersongevallen.

Wanneer we onze gemeente vergelijken met andere gemeenten in Drenthe zien we het volgende (kaart)beeld:

In vergelijking met heel Drenthe zitten we aan de onveilige kant.

Onderhoud wegen
De gemeente Midden-Drenthe heeft als grote plattelandsgemeente een fors areaal aan wegen in beheer. Als wegbeheerder is de gemeente verantwoordelijk en aansprakelijk voor goed onderhoud. Daartoe worden jaarlijks onderhouds- en reconstructiewerkzaamheden uitgevoerd.
De uitgangspunten van het beleid staan beschreven in het beleidsstuk “Midden-Drenthe op de goede weg! – Beleid onderhoud Wegen en Bruggen 2018 – 2028”.

Samengevat komt het beleid er op neer dat we onze wegen, paden , bermen, bruggen en andere kunstwerken op het standaardniveau B onderhouden. Fietspaden en fietsroutes onderhouden we op het hogere niveau A, evenals centrumgebieden en gebieden met een bijzondere status. Wegen met een beperkte verkeersfunctie onderhouden we op een lager niveau dan standaard, niveau C.

We hebben circa 1000 km bermen. Door actief bermonderhoud proberen we de bermen zoveel mogelijk in een goede staat te houden. Door weers- en verkeersinvloeden kunnen we dit echter niet altijd op elk moment garanderen en ontstaan er op sommige plekken zachte drassige bermen. Langs drukke wegen en landbouwroutes leggen we bermverharding en passeerhavens aan voor het verbeteren we de uitwijkmogelijkheden voor het verkeer. Dit betekent dat verkeer niet in de drassige berm hoeft uit te wijken en voorkomen we verkeersonveilige situaties.

In de afgelopen periode hebben we forse onderhoudsmaatregelen gepleegd aan delen van de wegen Beilervaart, Oranjekanaal en Suermondsweg. Bij het verder uitwerken en het bepalen van de onderhoudsmaatregelen van deze wegen is ons bij deze wegen gelijkenis opgevallen: om deze wegen weer in goede conditie te krijgen moeten we forsere en zwaardere maatregelen toepassen dan wij voorzien hadden in het bovengenoemde Beleidsplan Onderhoud Wegen en Bruggen 2018-2028. Daarom hebben we een extra onderzoeken uitgevoerd (bijvoorbeeld boringen) uitgevoerd naastde beschikbare data van 2022. Dit levert voor ons het beeld op dat we de komende jaren forse investeringen moeten plegen.  

We maken ons met name zorgen over het wegenonderhoud. Met de huidige inzichten kunnen we in de toekomst – op basis van het huidige beleid en de bijbehorende financiële middelen – de veiligheid, bereikbaarheid en toegankelijkheid van een aantal wegen en (fiets)paden niet meer blijven garanderen voor onze inwoners en andere weggebruikers. Wellicht is dit ook een deel van de oorzaak dat we qua verkeersongevallen slechter scoren dan gemiddeld in Nederland en Drenthe.

In een technische sessie hebben we op 29 oktober 2022 raadsleden in een open gesprek bijgepraat over het wegenonderhoud. We zijn bezig om strategische mogelijkheden en keuzes in beeld te brengen, die we in 2023 aan de commissie en raad willen voorleggen.

Ten opzichte van landelijk hebben wij  minder lasten voor Verkeer, vervoer en waterstaat: € 168 per inwoner voor onze gemeente tegenover € 232.

Ten opzichte van Drenthe zijn wij gemiddeld qua lasten voor Verkeer, vervoer en waterstaat: € 168 per inwoner voor onze gemeente tegenover € 167.

• Duurzame mobiliteit

Wanneer we naar de CO2-uitstoot van het autoverkeer kijken zitten we per 1.000 inwoners als gemeente ook hoger dan de uitstoot voor de hele provincie.

Om de CO2-doelen te halen zullen we fors moeten inzetten op duurzame mobiliteit, zoals fiets(paden) en elektrificering van voertuigen.

• Klimaatadaptatie

De afgelopen jaren heeft de gemeente Midden-Drenthe verder invulling gegeven aan het thema klimaatadaptatie. In een regionaal samenwerkingsverband is gewerkt aan het inzichtelijk maken van de effecten van de thema’s droogte, hittestress, wateroverlast en overstromingen. Dit is vertaald in een klimaatatlas (opgeleverd in 2020). In 2021 en 2022 is gewerkt aan dialogen met regionale stakeholders om deze klimaatatlas te toetsen. Dit heeft ertoe geleid dat eind 2021 de regionale adaptatiestrategie (RAS) en uitvoeringsagenda is vastgesteld. Hierin zijn de visie, doelstellingen en maatregelen benoemd. De uitvoeringsagenda met maatregelen heeft een looptijd tot en met 2027.
In 2022 is invulling gegeven aan het opstellen van de lokale adaptatiestrategie (LAS) met uitvoeringsagenda. Hierin kunnen we concreet de ambities van de gemeente Midden-Drenthe vormgeven. De LAS is eind 2022 in eindconcept opgeleverd en wordt naar verwachting in de eerste helft van 2023 vastgesteld door de Raad.

• Infrastructuur

Om de verkeersveiligheid en de duurzame bereikbaarheid te verbeteren hebben we verschillende maatregelen uitgevoerd, van klein tot groot. Hieronder beschrijven we een aantal projecten en werkzaamheden.

• Aanleg Rotonde A28, afrit 30 oost

In 2022 hebben we de laatste werkzaamheden van de oostelijke rotonde van afslag 30 afgerond, waaronder de plaatsing van het Boertje nabij de rotonde en de overdracht van de gronden.

• Verbetering Rotonde A28, afrit 30 west

In 2022 hebben de middenstrook en de buitenranden van de westelijke rotonde van afslag 30 verbeterd. De plantjes in het midden van de rotonde moeten nog teruggeplaatst worden. Dit doen we wanneer de weersomstandigheden hiervoor geschikte zijn.

• Verkeersmodel Beilen

In Beilen speelt een aantal plannen, die grote effect kunnen hebben op de infrastructuur en de verkeersstromen. Voorbeelden zijn: de Noord-Zuidroute, Ossebroeken 2, ontwikkelingen Stroomdal, en wellicht in de toekomst woningbouw. Om grip te krijgen op toekomstige verkeersstromen en de effecten op elkaar zijn we in 2022 gestart met het ontwikkelen van een verkeersmodel voor Beilen. Zo kunnen we gerichte weloverwogen keuzes maken voor de infrastructuuroplossingen bij de projecten. We verwachten dat de resultaten van het verkeersmodel voor de zomer van 2023 in een technische sessie aan het college en de raad te kunnen presenteren.

• Fietsplan

Voor de zomer van 2021 heeft de commissie opiniërend gesproken over  het fietsplan. Hierbij heeft de commissie nadrukkelijk gevraagd om uitgebreide participatie met onder andere de verschillende dorpsbelangen in onze gemeente. We hebben hiervoor in 2022 een aantal keer uitgebreid met het DorpenOverleg Midden-Drenthe gesproken. Naar verwachting kan het definitieve fietsplan medio 2023 vastgesteld worden.

• Laadpalen

De huidige concessie voor het plaatsen van laadpalen loopt tot de zomer van 2023. Daarom zijn we in 2022 in samenwerking met andere gemeenten in Drenthe en Groningen en onder regie van de provincie Drenthe het proces gestart voor de aanbesteding van een nieuwe concessie in 2023.

• Gedragsbeïnvloeding

Een duurzame veilige bereikbaarheid realiseer je niet alleen door in infrastructuur te investeren. Daarom heeft Mobiliteitsraad Drenthe afgesproken om naast de investeringen in infrastructurele maatregelen ook te investeren in gedragsbeïnvloeding. De gemeentes investeren 1 euro per inwoner en de provincie doet hier een euro bij. De gedragsbeïnvloedingsprojecten voeren wij in regioverband uit. In totaal hebben wij in de regio Zuid-west Drenthe een budget van ruim € 300.000. Enkele projecten die we in onze regio Zuid-west Drenthe vaak jaarlijks uitvoeren: Fietsverlichtingscampagne, Fietscontrole, Veilig door 't dorp, Mobiel in de hand, fiets aan de kant, Streetwise, Verkeersouders, Alcohol en drugs in het verkeer, Oppoetsen en bijtanken, Training veilig landbouwverkeer, Scootmobielcursus, Seniorenbeurs mobiliteit en veiligheid.

• Verkeersveiligheid Beilervaart

Op 1 juli 2021 heeft de gemeenteraad een motie aangenomen om in overleg met aanwonenden en belanghebbenden en deskundigen een oplossing in veiligheid van fietsers langs de Beilervaart zo veel mogelijk te waarborgen. Inmiddels hebben we met de verkeerswerkgroep en verschillende belangenpartijen gesprekken gevoerd. Op 10 oktober 2022 hebben we een informatiebijeenkomst voor de buurtbewoners gehouden, waarin we de eerste ideeën hebben voorgelegd. Met de input van de bewoners werken we in de eerste helft van 2023 de plannen verder uit.

• Borkerhout

In 2022 is er door raadsleden, de wethouder en het burgerinitiatief Borkerhout een stuurgroep gevormd om het proces om de wijk een upgrading te geven weer vlot te trekken. Deze stuurgroep is inmiddels een aantal keer bij elkaar gekomen en verwacht voor de zomer 2023 een plan aan de commissie/raad te kunnen presenteren.

• Onderzoek fietsveiligheid Sliemkampen Westerbork

Op 4 november 2021 heeft de gemeenteraad een motie aangenomen om de fietsveiligheid van de Sliemkampen in Westerbork te onderzoeken. Helaas zijn in de essentiële onderzoeksperiode (zomer 2022) een aantal van onze verkeerstellers gestolen. Hierdoor konden we het onderzoek niet (goed) uitvoeren. We willen een goed onderzoek in 2023 houden om zo de fietsveiligheid te onderzoeken.

• Onderhoud wegen

In 2022 zijn o.a. de volgende werkzaamheden uitgevoerd:

Bermverharding en passeerhavens:

Elementen onderhoud:

• Oostermaatsweg
• Hijkerweg
• Brinkkampen
• Korenmolen
• Verlengde Middenraai
• Middenraai
• Sluis Holthe
• Beilervaart
• Dorpsstraat Orvelte
• De Stroom

Asfaltonderhoud:

• Grootschalig onderhoud vijver Pinksterbloem Beilen

De vijver Pinksterbloem is eind van de vorige eeuw aangelegd bij de ontwikkeling van de woonwijk rondom de Pinksterbloem, Boterbloem, Speenkruid en Kalmoes. Met het aanpakken van grootschalig onderhoud aan de waterpartij Pinksterbloem dragen wij bij aan een prettige leefomgeving. Door een natuurlijk proces vindt er slibvorming plaats op de bodem van de vijver. In 2020 zijn de voorbereidingen gestart voor het baggeren van dit slib en in 2021 is de uitvoering gestart. Dit vond plaats na overleg met de buurt. In maart 2022 zijn alle werkzaamheden afgerond, inclusief het aanleggen van een natuurvriendelijke oever langs de Linthorst Homanweg. Met het afronden van het groot onderhoud aan de vijver Pinksterbloem wordt een positieve bijdrage geleverd aan een betere biodiversiteit en een betere doorstroming van het oppervlaktewater.